Orta kulak, kulak zarından sonra gelen kısımdır. İçinde sesin iletimini sağlayan çekiç, örs, üzengi kemikleri bulunur. Bu bölümde, geniz boşluğuna açılan bir kanal bulunur. Bu kanala östaki borusu denir. Bu boru, orta kulağa hava geçişini sağlar ve böylece hava basıncı dengelenir. Çocuklarda çok sık karşılaşılan bir hastalık olan orta kulak iltihabına bakteriler neden olur. Akut ve kronik orta kulak iltihabı olmak üzere ikiye ayrılır. Akut iltihap; soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu gibi rahatsızlıklardan sonra, östaki borusunun şişip kapanması sonucu bakterilerin orta kulakta birikip çoğalmasıyla meydana gelir. Kronik iltihap ise; uzun süren ve zaman zaman tekrarlayan bir rahatsızlıktır. Altı ayda 3 defadan fazla orta kulak iltihabı geçirilmesi hastalığın kronikleştiğini göstermektedir. Diğer hastalıkların (sinüzit, geniz eti, yarık damak gibi) olduğunu düşündüren bir durumdur. Seröz orta kulak iltihabında ise östaki borusu tıkanır ve orta kulakta sıvı toplanır. Basınç artışına neden olur. Çocuklarda sıklıkla görülmesi östaki borusunun yatay bir şekilde ve kısa olmasından kaynaklanmaktadır. Bu yüzden bakterilerin orta kulağa geçişi kolaylaşır. Çocukların büyük bölümü 5 yaşına kadar bu enfeksiyona bir kaç defa yakalanmaktadır.
Orta kulak iltihabında, çocuklarda daha belirgin olmak üzere, ağrı vardır. Diğer belirtileri işitme kaybı ve ateş yükselmesidir. Basınç artışı olduğundan, kulakta dolgunluk hissi uyanır. Ayrıca bebklerde huzursuz olma, beslenme zorluğu gibi problemler ortaya çıkar. Ağrı hissi, eğilirken ya da otururken değişir. Eğildikçe basınç artışına bağlı olarak ağrı da artar. Dik otururken bu ağrı azalır. Basınç artışı sonucu kulak zarı delinirse, basınç dengelendiğinde ağrı azalır. Bu durumda kanlı ya da yeşilimsi renkte akıntı meydana gelir.
Yapılan ilk muayene sonrası tanı konabilir. Otoskop adı verilen bir aletle kulak zarı incelenir. Orta kulak iltihabının tipine göre değişen belirtiler görülür. Bakteri sonucu oluşmuş iltihap varsa kulak zarı kızarmıştır ve şişmiştir. Kulak zarı bazı vakalarda deliktir ve akıntı görülebilir. Gerekirse bu akıntının kültürü yapılır. Bakterinin neden olmadığı, östaki borusunun tıkanması sonucu oluşan iltihapta, zar içe doğru çökmüş bir haldedir. Kronik orta kulak iltihaplarında tanı koymak için bazı tetkikler gerekebilir. Bunun için işitme testleri yapılır ve işitme kaybının derecesi belirlenir. Orta kulaktaki basınç arttığı durumlarda, (seröz orta kulak iltihabı denir) basınç ölçümü yapılır. Bilgisayarlı tomografi, film çekimi hastalığın şiddetini ve ameliyat durumunu belirlemek için kullanılır.
Orta kulak iltihabı, orta kulak boşluğunun (timpan boşluğu) enfekte olması durumudur. Bu enfeksiyon genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişir. Virüsler veya bakteriler, burun boşluğundan orta kulağa ulaşarak iltihaba neden olabilir.
Orta kulak iltihabı teşhisi için bir doktor genellikle hastanın semptomlarına, tıbbi geçmişine ve fiziksel muayenesine dayanır. Kulak zarının görüntülenmesi için otoskop adı verilen bir alet kullanılabilir. Gerektiğinde kan testleri veya diğer görüntüleme testleri de istenebilir.
Orta kulak iltihabı genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir, özellikle bakteriyel enfeksiyonlar için. Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler veya ateş düşürücü ilaçlar da kullanılabilir. Bazı durumlarda, kulakta biriken sıvıyı drenaj etmek için kulak tüpleri yerleştirilmesi gerekebilir.
Orta kulak iltihabı genellikle hızla iyileşir ve ciddi komplikasyonlara yol açmaz. Ancak tedavi edilmezse veya tekrarlayan iltihaplar olursa, kulak zarı delinmesi, işitme kaybı, kronik orta kulak enfeksiyonları, mastoidit (orta kulak kemiğinin iltihabı) gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle, orta kulak iltihabının belirtileri varsa bir doktora başvurmak önemlidir.
